Lichtspel op weg naar omroepland
Foto Joost van den Broek
Een fraai gedesignde wandeltraverse van architectenbureau Meyer en Van Schooten. Het zegt alles over de ambities met de spoorse omgeving in Nederland.
[20-07-2011] Station Hilversum-Noord staat hoog op lijstje van niksige plekken in Nederland. Twee perrons met een weg erlangs en veel hekken. Toch geniet het enige notoriteit. Het is de plek waar half tv-makend Nederland dagelijks langskomt op weg naar het Mediapark. 29 juli opent de voetgangerstraverse die het omroepvolk hoog en droog naar de studio’s moet brengen.
Nu nog zwerven de sporende werknemers over de drukke Mies Bouwmanboulevard en komen ze binnen via de auto-entree, naast het Instituut Beeld en Geluid. Dat is een onveilige situatie. Een koker die negen meter boven het perron Hilversum-Noord zweeft en vanaf daar letterlijk het Mediapark penetreert, maakt een einde aan dat probleem. De wandeltraverse is 170 meter lang, vijf meter in doorsnee, gemaakt van aluminium, hout en staal en eindigt in het hart van het omroeppark.
In feite is het een stukje openbare weg dat Meyer en Van Schooten Architecten ontwierp (het bureau dat ook verantwoordelijk is voor het hoofdkantoor van de ING aan de A10 in Amsterdam-Zuid).
Een overdekt straatje dat 3,3 miljoen euro heeft gekost en de reiziger comfort moet bieden, maar tegelijk niet zo aangenaam mocht worden dat hangjongeren zich er thuis voelen.
Het is een klein architectonisch object, maar wel een goed voorbeeld van de ambities die de NS en ProRail koesteren met de ‘spoorse omgeving’. Alles rond stations leek vroeger lomp en ontworpen op voetbalsupporters, met ruimtes waar je niet langer wil verblijven dan noodzakelijk was. Maar dat is aan het veranderen.
Hilversum-Noord is een voorbeeld hoe ProRail en de NS de relatie van het station met de stad wil versterken, zegt spoorbouwmeester Koen van Velsen. Hij adviseert de NS en ProRail over architectenkeuze en over ruimtelijk beleid. De stationsomgeving is in kwaliteit achtergebleven bij andere openbare ruimte. ‘Dat moet worden gelijkgetrokken.’
Hilversum-Noord is een bescheiden operatie, het is een van de 300 kleine stations in Nederland. Daarnaast zijn er 60 middelgrote en 20 grote treinstations. Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Arnhem behoren tot de laatste categorie, daar wordt op grote schaal getracht om met nieuwe stations de ‘binnenstedelijke kwaliteit’ te versterken. Samenwerken met de stad en de markt is cruciaal, zegt Van Velsen.
Dat gebeurt in Hilversum, waar de opdracht voor de traverse is gegeven door ProRail, de gemeente en de beheerder van het Media Park gezamenlijk. Er werken vijfduizend mensen op het omroepterrein. Op jaarbasis komen nog eens een half miljoen mensen op bezoek. Om hen van en naar de trein te krijgen, ontwierp Meyer en Van Schooten Architecten een buis van aluminium die aan de zijkant is geperforeerd. Het laat daglicht door en geeft de voetganger oriëntatie op de omgeving. Voor die perforatie is een patroon van geluidsgolven gebruikt, die over de hele 170 meter lengte op en neer beweegt.
De zon valt door de gaatjes naar binnen en tekent een feeëriek patroon op de vloer. Lichttoetreding is een van de belangrijkste kwaliteiten van dit ontwerp. Op de vloer ligt hardhout, wat goed contrasteert met de koelheid van het donkergrijze aluminium.
De bolling van de buis geeft een gevoel van breedte, zodat je nergens het gevoel hebt dat je door een krappe steeg moet. De opdrachtgevers waren bang dat het te gezellig in de buis zou worden, waardoor de architect de ingetekende bankjes moest schrappen.
We willen dat er meer mensen met de trein gaan, zegt architect Jeroen van Schooten. En we willen ook dat meer bedrijven zich naast het spoor vestigen. Als je dat wilt, moet het aangenamer worden rondom het station. Daarom vindt hij de kritiek op de kosten onterecht. ‘Ik begrijp dat mensen 3,3 miljoen euro een hoog bedrag vinden. Als je het omrekent is dat 2.000 euro per meter. Sommige mensen geven meer per meter uit aan hun bed.’
