Prachtig glas van Carlo Scarpa
Het oeuvre van de Venetiaanse ontwerper Carlo Scarpa (1906-1978) is klein, maar ongehoord goed. Zijn mausoleum voor de rijke familie Brion in de buurt van Venetië trekt bussen vol Japanse architectuurtoeristen. Net als zijn in ingreep in het museum van Verona. In zijn thuisstad Venetië is de winkel die hij in 1959 voor Olivetti maakte een museumpje geworden. En nu is in het nieuwe glasmuseum Le Stanze del Vetro het glasontwerp van de jonge Scarpa bijeengebracht.
De tentoonstelling Carlo Scarpa. Venini 1932-1947 laat op overtuigende wijze zien hoe een uitstekend ontwerper en een geweldig ambachtsman elkaar tot grote hoogte kunnen opzwepen. Vijftien jaar lang experimenteerde Scarpa met talloze technieken in een glasfabriek op Murano. Meestal bijgestaan door glasmeester Frei, met wie hij tot lang na sluitingstijd achter de loeihete glasoven stond om materiaal te testen en vormen uit te proberen.
Tot hij zich in de jaren veertig ging richten op architectuur was Scarpa vijftien jaar artistiek directeur van de vermaarde glasfabriek Venini. Hij was in Venetië ook betrokken bij de Biënnale, die voor de oorlog sterk in betekenis was toegenomen. Op die tweejaarlijkse tentoonstelling was altijd werk van Scarpa te zien. Bladen als Domus vielen elke editie gretig voor zijn vernieuwende ontwerpen.
In deze tentoonstelling is werk te zien dat is gemaakt met semi filigrana techniek. Dunne sierlijke kleurstrepen diagonaal door de vazen en schalen, een hele bewerkelijk proces. Maar ook belletjesglas, waar pottasium nitraat wordt geinjecteerd. En oude romeinse dedocarietechnieken.
Zoals bijna al het werk van Scarpa heeft deze collectie glas een moderne tijdloosheid. En er gaat een gretige nieuwsgierig achter schuilt, naar materiaal en vorm. Voor beide geldt dat bij handgemaakt glas het proces zijn nooit helemaal is te voorspellen. Het zijn vingeroefeningen voor zijn latere productie, die zich altijd onderscheidt door liefde voor materiaal en vorm.
Er is een dikke catalogus verschenen bij de expositie van de hand van Marino Barovier. Vooral ook aan te bevelen vanwege de vele schetsontwerpen. Scarpa tekende alles wat het met Frei maakte op in zwart notitieboekje, Voor kunsthistorici is dat een gouden boekje omdat ze voor het eerst goed de chronologie van de productie in de Veninifabriek konden vaststellen. Venini is een van de blenagrijkste glasproducten in Murona van de 20 eeeuw geweest.
En er staat een liefdesverklaring in de catalogus, gericht aan de handen van de meesterontwerper. Scarpa was volmaakt tweehandig, hij tekende links en schreef rechts, maar kon met twee handen tegelijk schrijven. Ook achtsterstevoren. In al die kleine snelle schetsjes zie je Scarpa onvermoeibare zoektocht naar het mooi design. Heel liefdevol allemaal.
