Er staat zo’n giga rij voor het nieuwe Rijksmuseum, dat het misschien leuk is om vier straten verderop te kijken. Daar is niemand. Naar een huis van dezelfde architect, Pierre Cuypers. Versierd met tableaus van dezelfde schilder die de historische taferelen voor het museum maakte: Georg Sturm. Een van de grote wonderen van de renovatie van het Rijks, is het terugbrengen van de oorspronkelijk bonte decoratie inclusief de schilderingen van Sturm. De eerste directies van het Rijks vonden ze lelijk en lieten ze weghalen. Maar ze zijn in ere hersteld. Sturm maakte dergelijke tableaus ook voor het huis waar Cuypers tot 1894 heeft gewoond. Vondelstraat 77-79. De tableaus bevatten versjes van Cuypers die ruzie had met Amsterdam over de bouwvergunning. ‘Jan bedenkt het’ (de architect), ‘Piet volbrengt het’ (de bouwer), ‘Klaas laakt het’ (de gemeente). Lees HIER een stuk over de decoraties in het Rijks,
Het Rijksmuseum in Amsterdam is na tien jaar weer open. Een gecompliceerde ingreep, waarbij het hele gebouw enkele centimeters van zijn fundamenten is getild om een nieuw binnenplein te creeren dat het museum een nieuw hart geeft. Het loopt onder de fietstunnel door en is een semi-openbaar plein geworden, ontworpen door Antonio Cruz en Antonio Ortiz. Ze hebben twee dingen gedaan die het gebouw veel dichter bij de originele schepping van Pierre Cuypers uit 1885 hebben gebracht. Het binnenplein leeggehaald en opnieuw ingericht waardoor het gebouw nu ook goed van binnenuit kunt zien. En alle oudbouw van binnen ontdaan van voorzetwandjes, verlaagde plafonds en andere vervuiling. Hoogte, diepte en breedte van alle ruimtes zijn nu weer vintage Cuypers. Het museum is 13 april 2013 voor publiek open. Een uitgebreide recensie lees HIER.
Tower of the Winds, foto Tomio Ohashi
De Japanse architect Toyo Ito (71) heeft de Pritzker Prize 2013 toegekend gekregen, in ontwerperskringen geldt dit als de ‘nobelprijs voor de architectuur’. Ito krijgt de prijs voor een esthetisch zeer sterk, maar ook technisch veelzijdig oeuvre. Zijn architectuur heeft duidelijk zijn wortels in de Japanse traditie, waar de gebouwen nooit zwaar lijken en de materialen altijd zeer zorgvuldig zijn gekozen.
In Amsterdam staat een kantoorgebouw van Toyo Ito, de Ito-toren op de Zuidas (opgeleverd in 2005). Het is niet zijn meest interessante werk, maar toch een zeer karakteristieke toren van 100 meter hoog, waar glas afgewisseld met brede aluminiumstroken een horizontale geleedheid aan het gebouw geven.
Ito gold vooraf als een van de grote kanshebbers voor de prijs. Hij bouwt al vier decennia lang over de hele wereld. De Serpentine Gallery in London (2002) was een spectaculair paviljoen. Maar het best is hij in zijn thuisland, zoals de toren voor Tod’s in Tokio. Waar de sprekende huid van het gebouw ook een constructiefunctie heeft gekregen. Continue reading »
Vormgever Max Kisman heeft een solo in Groningen. Bescheiden van omvang, maar wel met een scherpe selectie uit het grafische werk de afgelopen drie decennia: affiches, illustraties en videoanimaties voor de VPRO. De man die befaamd werd in de jaren tachtig met de vormgeving van het experimentele muziekblad Vinyl (1981-1988) is uitgegroeid tot een vertrouwd gezicht op straat en in kranten en tijdschriften waar overal die typisch Kisman-mannetjes opduiken. Kisman heeft een heldere pictogram-stijl. Zeer leesbaar en grafisch scherp omdat hij zijn lenige figuurtjes veelal verwerkt in twee of drie egale kleurvlakken. Beeld Taal heet de tentoonstelling, omdat volgens Kisman ‘Beeld taal is en taal is beeld.’ Lees HIER een uitgebreid interview met Max Kisman.
Pastoe, 100 jaar in en om de woning
Like Pastoe is een tentoonstelling over 100 jaar ontwerp van de Utrechtse Machinale Stoelen- en Meubelfabriek. Pastoe was in de jaren zestig overal, vooral bij Mensen met Goede Smaak die het blad Goed Wonen lazen. De fabrikant bracht na de oorlog het op modernistische leest geschoeide meubel bij de gewone Nederlander aan de man. De dressoirs van licht berken, de tafels met ranke pootjes en de heldere kleuren betekenden een harde breuk met het vooroorlogse zware eiken. ‘Pastoe, niet voor mensen met geringe woonervaring’, was een van de marketingleuzen waarmee Pastoe het verantwoorde interieur introduceerde. Lang voor Dutch Design of Ikea. Ontwerpers als Job Smeets en Stefan Scholten over hun fascinatie met Pastoe lees je HIER. Net als de haatliefde verhouding van schrijfster Maria Barnas met de belangrijkste vormgever van Pastoe: Cees Braakman. Tot 2 juni is er een tentoonstelling Like Pastoe in de Kunsthal.
Stedenbouwkundige Adriaan Geuze op Strijp-S
Het zelfvertrouwen van Eindhoven manifesteert zich op het Wonder van Eindhoven, een programma in Amsterdam waarin de stad van verschillende kanten laat zien dat er in midden-Brabant veel meer gebeurt dan men in de Randstad denkt. Niet alleen economisch en op gebied van design. Het herbestemmen van het oude Philipsterrein Strijp-S is van de grootste binnenstedelijke transformatieprogramma’s in Nederland. Het moet Eindhoven iets geven dat er nog niet is: een hoogstedelijke leefomgeving, die al die creatieven, expats en ondernemers zich thuis laat voelen. Het Berlijn van Nederland, wordt Strijp-S genoemd. Juist het feit dat stedenbouwkundige Adriaan Geuze besloot de industriële identiteit van het gebied zorgvuldig te bewaren, maakt Strijp-S populair. VERHAAL hier. En de VISIEFILM Strijp-S.
Julius II, ofwel Giuliano Della Rovere, is vooral de paus van Michelangelo, Raphaël en Bramante. Hij stierf precies vijfhonderd jaar geleden. Een markeringspunt in de renaissance. Waarin de kunst- en bouwambities van de kerk op zijn hoogtepunten waren, en kunstenaars als Raphael, Michelangelo en Bramante op hetzelfde moment actief waren. Voor de architectuur is de koepel de grote troefkaart van de renaissance. Hij was niet alleen de meest tastbare afspiegeling van het hemelgewelf waar ons eeuwige zaligheid wachtte, het was ook een ongehoord staaltje techniek en vertoon van macht. Eerst die magische koepel van Brunelleschi in Florence. Toen de majestueuze cupola van Michelangelo voor de Sint Pieter in Rome. HIER een lofzang op de tijd dat de mens ontdekte dat niet alles gods wil was, maar dat je met een goede bouwtekening en slim metselwerk de zwaartekracht kon overwinnen.
De fameuze marmergroeven van Carrara in Noord-Italie hebben een nieuw filiaal geopend in Amsterdam en ze noemen het: Paleis van Justitie. Het is ongelooflijk, de hoeveelheid wit marmer die de architecten Claus en Kaan hebben gestopt in het interieur van het nieuwe gerechtshof op een eilandje in het IJ. Kilometers uitgehakt natuursteen bedekken alle publieksruimtes waar vanaf 16 april recht gesproken zal worden.
Het gebouw heeft, samen met het kantoor van het Openbaar Ministerie, 165 miljoen euro gekost. Ze liggen naast elkaar op een eiland in het IJ, IJdock genaamd, 500 meter westelijk van het Centraal Station. Volgens het Hof heeft men zich keurig gehouden aan het budget, wat al lang voor de crisis was vastgesteld. Dankzij de barre situatie op de bouwmarkt, heeft men veel goedkoper kunnen inkopen. Continue reading »
Deze week verschijnt het boek Supermodel, Making one of the world’s tallest towers, het jongensboekenavontuur van twee Nederlandse architecten in China. Barbara Kuit en Mark Hemel (Information Based Architecture) waren net hun bureau begonnen, toen ze verzeild raakten in een prijsvraag voor wat toen het hoogste gebouw ter wereld zou worden: de tv- en uitkijktoren in Guangzhou (het oude Kanton). Kuit en Hemel hadden nauwelijks nog een eigen oeuvre, toch legden twaalf grote internationale gerenommeerde architectenbureaus het af tegen hun zandloperontwerp van zeshonderd meter hoog. Het ontwerpproces en werken in China was een groot avontuur, dat vijf jaar duurde en 180 miljoen euro vergde. Hemel en Kuit schreven het verhaal zelf op, op een toegankelijke manier. HIER een interview.
Dit was bedoeld als een tijdelijk paviljoen op de Biennale van Venetie, jongstleden najaar. De architect ervan – Alvaro Siza, werd geëerd met de belangrijkste prijs die de Biennale heeft te vergeven: een Gouden Leeuw voor zijn gehele oeuvre. Gisteren maakte de Biennale bekend dat het gebouwtje niet wordt weggehaald. Maar als eerbetoon aan de Portugees blijft staan. ‘Het is moeilijk een andere hedendaagse architect te noemen die zo constant het vakgebied heeft verrijkt’, schreef de jury van de Gouden Leeuw. Siza – 79 inmiddels – won in 1992 die andere belangrijke architectuur onderscheiding: de Pritzkerprize. In Amsterdam completeerde zijn bureau onlangs een woonappartement Europa op de noordelijke IJ-oever. En in 2009 werd de toren New Orleans in Rotterdam opgeleverd.
