Een kolos is het, maar een sierlijke kolos. Het nieuwe Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen van het bureau Neutelings Riedijk architecten verrijst in vier soorten rood zandsteen zestig meter hoog langs de waterrand. Nabij de haven aan de noordkant van het centrum is een gespierd gebouw neergezet dat helemaal voldoet aan wat de stad aan de Nederlandse architecten vroeg: een landmark dat het verleden een toekomst moet geven.
Het nieuw gecreëerde MAS, een combinatie van collecties van historische musea, is een jas die niet alleen de verzameling moet omhullen. Het gebouw moet enerzijds teruggrijpen op de grandeur van Antwerpen, een zestiende-eeuwse wereldmacht. Maar het moet ook een futuristisch gebaar zijn: Antwerpen wil zelfvertrouwen uitstralen, de toekomst zonnig tegemoet kijken.
Het bezoek aan het MAS hoeft niet alleen voor de geschiedeniscollectie te komen, citymarketing is zeker een doelstelling bij deze investering van 33,5 miljoen euro. ‘Bij de nieuwe Tate in Londen komt maar een deel van het publiek voor de kunst, de rest voor het gebouw’, zei cultuurschepen Philip Heylen van Antwerpen deze week bij de oplevering van het gebouw.
Hoewel de collectie van het MAS – dat pas in 2011 als museum opengaat – 400 duizend stukken bevat, is het belangrijkste item van het MAS de stad Antwerpen zelf, volgens Heylen. Het is immers een museum over de veranderende stad. En dat is verstaan door Willem-Jan Neutelings en Michiel Riedijk. In hun architectuur is de stad altijd aanwezig. Als je langs de rand van het gebouw naar de negende etage klimt – de spiraalroute genoemd – ontmoet je op elke etage een hoge glazen hoekpui die het gezicht op de stad steeds 90 graden kantelt. Daardoor is de stad op elke verdieping anders.
Het gebouw heeft een plattegrond van 34 bij 36 meter en ligt met het voorplein midden in het water van het Willemdok, in een oude havenwijk die veryupt en is opgeknapt. Willem-Jan Neutelings noemt het ontwerp zelf een ‘stapelhuis’. Tien expositiezalen die als gestapelde dichte dozen in het gebouw liggen, verbonden door de spiraalroute die als een ‘levensader’ de gesloten dozen verbindt. Dat de inhoud van het museum nog moet worden bepaald, deert Neutelings niet. ‘Wij zijn als instrumentenmakers. Die een concertvleugel afleveren waar generaties lang verschillende stijlen en opvattingen op moeten kunnen klinken.’
Het MAS is op zijn best als je vanuit de stad langs het dok aan komt lopen. Op afstand overheerst het gravelkleurige rood, maar dichterbij blijkt dat de gevel is opgebouwd uit vier verschillend getinte panelen.
De stenen gevel wordt horizontaal en trapsgewijs doorsneden door een glazen wand en pas op vijftig meter afstand zie je dat het glas niet vlak is, maar golft als een gordijn. Het geeft de gevel meer diepte en verzacht het monoliete karakter.
Datzelfde effect hebben de ornamenten op het steen, die je pas ziet als je nog dichterbij bent. Er zijn duizenden sculptuurtjes van de afgehakte handen tegenaan geplakt, het symbool van Antwerpen, 3185 in totaal.
Hoewel het gebouw af is, gaat het museum pas over een jaar open. De oplevering deze week was ook het startsein voor een 365 dagen tellende afteloperatie.
Wat er precies wordt getoond, is nog niet helemaal helder. Er is wel al één kunstwerk vrijwel klaar, een mozaïek van Luc Tuymans. Waarschijnlijk de belangrijkste levende kunstenaar van Antwerpen. Zijn werk Dead Skull is een doodshoofd ingelegd met graniet in het voorplein van het museum. Als je op het plein zelf staat, zie je alleen maar onregelmatig grijsgetinte steen. Je moet naar de top van het gebouw om het opgewekte doodshoofd van Tuymans in volle glorie te zien.
De kunstenaar was er zelf om zijn werk toe te lichten en kon het niet laten om een reprimande te geven aan zijn stadsbestuurders. Had de geachte schepen voor cultuur in zijn toespraak net gezegd dat het prima is als er Japanners rondlopen die alleen voor het gebouw komen, niet voor de kunst? Een museum waar je niet komt voor de kunst, dat vind ik erg, zei Tuymans.
Museum aan de Stroom, MAS, Hanzestedenplaats Antwerpen. Opening museum mei 2011.
Een sierlijke kolos aan de Antwerpse Stroom
Bob Witman/19mei2010
ANTWERPEN
Een kolos is het, maar een sierlijke kolos. Het nieuwe Museum aan de Stroom (MAS) in Antwerpen van het bureau Neutelings Riedijk architecten verrijst in vier soorten rood zandsteen zestig meter hoog langs de waterrand. Nabij de haven aan de noordkant van het centrum is een gespierd gebouw neergezet dat helemaal voldoet aan wat de stad aan de Nederlandse architecten vroeg: een landmark dat het verleden een toekomst moet geven.
Het nieuw gecreëerde MAS, een combinatie van collecties van historische musea, is een jas die niet alleen de verzameling moet omhullen. Het gebouw moet enerzijds teruggrijpen op de grandeur van Antwerpen, een zestiende-eeuwse wereldmacht. Maar het moet ook een futuristisch gebaar zijn: Antwerpen wil zelfvertrouwen uitstralen, de toekomst zonnig tegemoet kijken.
Het bezoek aan het MAS hoeft niet alleen voor de geschiedeniscollectie te komen, citymarketing is zeker een doelstelling bij deze investering van 33,5 miljoen euro. ‘Bij de nieuwe Tate in Londen komt maar een deel van het publiek voor de kunst, de rest voor het gebouw’, zei cultuurschepen Philip Heylen van Antwerpen deze week bij de oplevering van het gebouw.
Hoewel de collectie van het MAS – dat pas in 2011 als museum opengaat – 400 duizend stukken bevat, is het belangrijkste item van het MAS de stad Antwerpen zelf, volgens Heylen. Het is immers een museum over de veranderende stad. En dat is verstaan door Willem-Jan Neutelings en Michiel Riedijk. In hun architectuur is de stad altijd aanwezig. Als je langs de rand van het gebouw naar de negende etage klimt – de spiraalroute genoemd – ontmoet je op elke etage een hoge glazen hoekpui die het gezicht op de stad steeds 90 graden kantelt. Daardoor is de stad op elke verdieping anders.
Het gebouw heeft een plattegrond van 34 bij 36 meter en ligt met het voorplein midden in het water van het Willemdok, in een oude havenwijk die veryupt en is opgeknapt. Willem-Jan Neutelings noemt het ontwerp zelf een ‘stapelhuis’. Tien expositiezalen die als gestapelde dichte dozen in het gebouw liggen, verbonden door de spiraalroute die als een ‘levensader’ de gesloten dozen verbindt. Dat de inhoud van het museum nog moet worden bepaald, deert Neutelings niet. ‘Wij zijn als instrumentenmakers. Die een concertvleugel afleveren waar generaties lang verschillende stijlen en opvattingen op moeten kunnen klinken.’
Het MAS is op zijn best als je vanuit de stad langs het dok aan komt lopen. Op afstand overheerst het gravelkleurige rood, maar dichterbij blijkt dat de gevel is opgebouwd uit vier verschillend getinte panelen.
De stenen gevel wordt horizontaal en trapsgewijs doorsneden door een glazen wand en pas op vijftig meter afstand zie je dat het glas niet vlak is, maar golft als een gordijn. Het geeft de gevel meer diepte en verzacht het monoliete karakter.
Datzelfde effect hebben de ornamenten op het steen, die je pas ziet als je nog dichterbij bent. Er zijn duizenden sculptuurtjes van de afgehakte handen tegenaan geplakt, het symbool van Antwerpen, 3185 in totaal.
Hoewel het gebouw af is, gaat het museum pas over een jaar open. De oplevering deze week was ook het startsein voor een 365 dagen tellende afteloperatie.
Wat er precies wordt getoond, is nog niet helemaal helder. Er is wel al één kunstwerk vrijwel klaar, een mozaïek van Luc Tuymans. Waarschijnlijk de belangrijkste levende kunstenaar van Antwerpen. Zijn werk Dead Skull is een doodshoofd ingelegd met graniet in het voorplein van het museum. Als je op het plein zelf staat, zie je alleen maar onregelmatig grijsgetinte steen. Je moet naar de top van het gebouw om het opgewekte doodshoofd van Tuymans in volle glorie te zien.
De kunstenaar was er zelf om zijn werk toe te lichten en kon het niet laten om een reprimande te geven aan zijn stadsbestuurders. Had de geachte schepen voor cultuur in zijn toespraak net gezegd dat het prima is als er Japanners rondlopen die alleen voor het gebouw komen, niet voor de kunst? Een museum waar je niet komt voor de kunst, dat vind ik erg, zei Tuymans.
Museum aan de Stroom, MAS, Hanzestedenplaats Antwerpen. Opening museum mei 2011.
Het nieuwe Museum aan de Stroom in Antwerpen, ontworpen door Neutelings Riedijk architecten.
Dit artikel verscheen 19 mei 2010 in de Volkskrant
