Zwart, mollig en sexy
Het is een wonderlijke lettertype, die Cooper Black. Je herkent hem meteen, hij doet dienst als letter die de berenhap aanprijst in de snackbar. Het zijn de titelletters van de tv-serie en film MASH, maar ook Tiroler seksfilms worden er mee aangekondigd, of ze prijken op de hoes van Frank Zappa’s debuut Freak Out. Het über-mollige lettertype uit 1922 heeft talloze modes overleefd en wordt nu geëerd met een kleine beeldbiografie van de Nederlandse vormgever Ward Nicolaas.
Cooper Black is zoals meer beroemde letters (Gill, Bodoni en Goudy) genoemd naar zijn schepper: Oswald (‘Ozzie’) Cooper, een Amerikaanse typograaf die leefde van 1879 en 1940. De Cooper Black staat midden in de Amerikaanse grafische traditie, die altijd veel directer en resultaatgerichter was dan de Europese, met zijn esthetische schreeflozen als de Futura.
Leesbaarheid. Daar draait het om bij de Cooper Black. En leesbaar is hij. Een letter voor slechtzienden is hij ook wel genoemd. Die kwalificatie droeg de Cooper Black als een geuzennaam. Hij verwierf notoriteit in de hippiejaren op platenhoezen van David Bowie en The Beach Boys. En Cooper Black was het font waarmee het schoenmerk Kickers groot werd in de jaren zeventig.
Hij leek daarna veroordeeld tot snackbarniveau en sexshops. Want de letter doet het goed in het straatbeeld. En in seksindustrie. Russ Meyer met zijn voluptueuze films als Super Vixens gebruikte ze graag. Dat laatste ligt nogal voor de hand. De Cooper Black is sexy, moddervet, rondborstig en sympathiek. Als je de 3 kantelt, heb je zo een wervend snoeptafeltje.
Maar die obscuriteit is inmiddels doorbroken. easyJet schrijft zijn naam trots met koeienletters in Cooper Black op zijn vliegtuigen. De letter is bijna van de grond af te lezen. En doet dat recht aan hoe Oswald Cooper zijn ontwerp heeft bedoeld. Hij zocht een letter voor advertenties en uithangborden. De letter moest overeind blijven onrustige Amerikaanse krantenpagina’s. Hij moest eruit springen tussen al die andere borden en belettering die op straat om je aandacht vechten.
Een tikje ordi is hij wel, maar o zo liefdevol getekend door Cooper. Dat lees je af aan de cursieve y bijvoorbeeld, die zo lekker dikbuikig is. Of de feestelijke krul in de stok van de f. De binnenruimtes van het cijfer 8 zijn net kiezelsteentje en de binnenruimte van de onderkast a van de regular heeft de vorm van een traantje.
‘Cooper Black sells’, zegt een marketeer ergens in dit boekje. Effectieve typografie dus. Het is geen letter om een roman mee te schrijven, maar wel een letter die te midden van allerlei drukte zichzelf blijft. Welke modes er ook mogen heersen. Met Big, Black & Beautiful geeft Ward Nicolaas de Cooper Black zijn rechtmatige plaats in de typografie-canon
BIG Black & Beautiful, Cooper Black book. Ward Nicolaas, uitgeverij BIS, € 15, – ISBN: 978-90-6369-263-6
